Yapı Taşlarında Aranan Özellikler

Yapı Taşlarında Aranan Özellikler

             Kullanılan her malzemede istenilen özelliklerin arandığı gibi taşlarda da aranan bazı özellikler mevcuttur. Bunlardan bir kaçı aşağıda sıralanmıştır.

1) Yoğunluk: Boşluklu yoğunluk ve gerçek yoğunluk olmak üzere iki gruba ayrılır. Kütle ağırlığının aynı hacimdeki su ağırlığına oranıdır.

a) Boşluklu yoğunluk: Kütle ağırlığının boşluklu hacmine olan oranıdır.

b) Gerçek yoğunluk: Kütle ağırlığının boşluksuz hacmine olan oranıdır.

2) Gözeneklilik: Taşın yüzeyinde bulunan boşluklardır. Zaman içerisinde su ve havadaki kimyasal parçacıklar yüzeydeki boşlukları doldurarak taşın bozulmasına neden olur. Yüzeyde su birikip daha sonra biriken su donarsa yani buz haline dönüşürse taş yüzeyinde çatlaklara sebep olur ve bu çatlaklar taşın parçalanmasına sebep olabilir. Bu nedenden dolayı gözenekli taşların yapılarda kullanılırken hava etkisiyle karşı karşıya kalmayacak şekilde kullanılması gereklidir.

3) Su Emme: Taşın içerisinde bulunan kılcal damarlar yardımıyla suyun emilmesi olayıdır. Fazla su emen taşların zemin ve bodrum katlarında taşların daha hızlı bozulmasına neden olur.

4) Donma: Taşların donduklarında hacimleri artarak çatlamalar ve dağılmalar söz konusu olabilir. Yapı taşlarında kullanılan taşların donmaya karşı dirençli olması gereklidir.

5) Basınç Dayanımları: Basınç dayanımları yeterli olmayan taşlar yapılarda kesinlikle kullanılmamalıdır. Basınca maruz kalacak olan taşların kenarlarında meydana gelebilecek kırılmaların önlenebilmesi için kenarlarının çemberlenmesi gereklidir. Yumuşak kalkerde 200-500, sert kalkerde 1000-1500, çok sert kalkerde ise basınca dayanımlar minimum 1500-2000 kgf/cm² olmalıdır.

6) Aşınma Dayanımları: Yol ve binalarda kullanılan parke taşları, merdiven basamakları gibi sürekli aşınmaya maruz kalan taşların aşınmaya karşı dayanıklı olması gereklidir.

7) Darbe Dayanımı: Sürekli darbe etkisin bulunduğu yerlerde darbeye dayanıklı taşlar seçilmelidir. Özellikle mikalı taşların darbeye dayanıklılıkları oldukça yüksektir. Makine temelleri altında mikalı taşların kullanılması tercih edilmelidir.