DOĞAL YAPI TAŞLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

DOĞAL YAPI TAŞLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Doğal yapı taşlarında aranan özellikler genel olarak şu şekildedir:

- Renk özelliği ve desen homojenliği,
- Blok verme özelliği ve kesilip cilalanma,
- Jeomekanik ve fiziksel özellikleri,
- Atmosferik ve kimyasal etkilere dayanım.

Uygulamada bu özelliklerden daha iyi özellikteki taşlara ve daha yüksek değerlere ihtiyaç duyulduğunda, değerler gerektiği kadar artırılmalıdır. Kullanım alanına veya taşın türüne göre gerekli özellikler aranmalıdır.

Doğal yapı taşlarının en önemli fiziksel özelliği renkleridir.
Bu taşlar, estetik amaçlarla (dekorasyon amaçlı) kullanıldığı için, kullanım yerine bağımlı olarak renginin çekici olması gereklidir.

Dekoratif taşlar, tek renkte olabildikleri gibi, değişik renkler gösteren bantlar, damarlar, benekler halinde çeşitli desenlerde de olabilmektedirler. Bununla beraber, renk ve desen yönünden homojenliğe sahip olmaları, yani bir yataktan alınan blokların sürekli olarak, yatağın her yerinde aynı renk ve desende olması arzu edilir. 

Kalite itibariyle, doğal yapı taşlarında, renk, desen, görünüş, sertlik, sağlamlık, dış etkenlere karşı dayanım ve kesilip parlatılabilme gibi özellikler oldukça önemlidir.

Kullanım yerlerine göre farklı kökendeki doğal taşlarda aranan parametreler

Atmosferik hava koşullarının sert ve asit yağmurlarının yoğun olduğu bölgelerde kalan doğal taşların;

• Anklavsız olması,
• Stilolitsiz (karınca yeniği) olması,
• Renk verici (pas yapan) minerallerin (pirit, markasit, hematit vb.)bulunmaması,
• Porozitesinin düşük olması,
• Su emme düşük olması,
• Don sonrası basınç dayanımı yüksek olması,
• Don kaybının düşük olması,
• Isıl (termal) genleşme katsayılarının bilinmesi gerekir. 

Yaya trafiğinin çok yoğun olduğu otogarlar, tren istasyonları, hava alanları,hastaneler ile alışveriş merkezlerinin açık ve ıslak ortamlarında zemin döşemesi olarak kullanılması düşünülen doğal taşların;

• Kuvars içeriğinin fazla olması,
• Su emme düşük olması,
• Porozitesinin düşük olması,
• Mohs sertliğinin minimum ? 5 olması,
• Yüzey aşınma dayanımının yüksek olması,
• Darbe dayanımlarının yüksek olması,
• Eğilme dayanımlarının yüksek olması.

Merdiven basamaklarında kullanılan doğal taşların;

• Porozitesinin düşük olması,
• Su emmesinin düşük olması,
• Aşınma dayanımlarının yüksek olması,
• Darbe dayanımlarının yüksek olması,
• Eğilme dayanımının yüksek olması.

 Tezgâh, raf ve banko olarak kullanılan doğal taşların;

• Su emmesinin düşük olması,
• Porozitesinin düşük olması,
• Eğilme dayanımlarının yüksek olması,
• Darbe dayanımlarının yüksek olması,
• Renk verici minerallerin (pirit, markasit, hematit vb) bulunmaması gerekir.